Waarom droogt Vlaanderen uit?
Dat is dé vraag waar de VRT-reportage van Pano (afl. 5, 10 maart 2021) zich over buigt.
Uit onderzoek blijkt dat de droogte niet de enige schuldige is in dit verhaal. Het regenwater kan niet meer infiltreren in de bodem en dat is een probleem. "Op dit moment is 16% van Vlaanderen verhard. Elke dag verdwijnen er 12 voetbalvelden onder het beton. Dat is enorm," aldus hydroloog Patrick Willems. Honderden huizen in Vlaanderen vertonen als gevolg van de droogte in de ondergrond scheuren en barsten. Sommige woningen staan op instorten. De reportage laat gedupeerden aan het woord: in de regel is het zo dat de brandverzekering de schade door droogte niet vergoedt.
Grondwater dat meer en meer wordt opgepompt
Het klimaat verandert: onze zomers worden langer, heter en droger, en dat terwijl men meer en meer grondwater oppompt. De Vlaamse overheid heeft geen idee hoeveel grondwater er in tuinen, bedrijventerreinen en landbouwgebieden via grondwaterputten -veelal illegaal- wordt opgepompt. Sinds de hete zomers van 2017 zorgt de droogte alsmaar vaker voor deze zichtbare gevolgen. Het is een oprukkend probleem volgens expert Jan Maertens: "Het kunnen snel duizenden gevallen per jaar worden."
Regenwater dat niet meer kan insijpelen
Naast het oppompen van grondwater vormt het regenwater, dat niet meer de kans krijgt in de steeds meer verhardende bodem in te sijpelen, een 2de groot probleem. Dat heeft o.a. te maken met de ongebreidelde bouwprojecten (appartementencomplexen) die door bouwpromotoren in opdracht van steden en gemeenten worden uitgevoerd.
Vlaanderen en Mechelen e.a. verharden en drogen uit
Is het beleid in Vlaanderen voldoende voorbereid om de impact op onze huizen te counteren en hoe zit het met de situatie in Mechelen? De reportage toont o.m. luchtbeelden van voortuintjes in de Liersesteenweg te Mechelen die in de loop der jaren werden omgevormd tot een oprit voor de auto: de inwoners kregen een aanmaning (!?) van de stad. En dat terwijl het stadsbestuur van Mechelen wat verder zelf open ruimte aansnijdt voor het nieuwe winkelpark Malinas van 27.000m²: het wordt in de markt gezet als het groenste shoppingcenter van het land (!?).
Zo zijn er tal van voorbeelden op te sommen hoe men Vlaanderen en Mechelen e.a. tegen een verschroeiend hoog tempo verhardt en drooglegt. Het woonproject Papenhof en bij uitbreiding de woonprojecten in de omgeving, m.n. Zonnestraat, Bonduelle en Manewater vormen daar geen uitzondering op. Het is wel verontrustend en cynisch dat de stad bij de aankondiging van het openbaar onderzoek naar de recente aanvraag van het omgevingsproject Woningen Papenhof (het betreft de bouw van 21 wooneenheden met ondergrondse parking aan het Aspergeveld in fase 2 van het RUP Papenhof) de mogelijke effecten op het vlak van bodem, watersysteem, e.d. in het Milieueffectrapport (MER) als "niet aanzienlijk" benoemt.
Uiteraard denken wij daar als buurtbewoners anders over en durven wij dat te betwisten: de totale verharde oppervlakte bedraagt meer dan ... 1.000 m² (!), wat de grondwaterhuishouding danig verstoort. Natuurlijk zullen de ingediende bezwaren geen 'effect' hebben maar ...
"Voor geld danst de bouwheer maar de weide pikt dat niet meer"
De algemene vaststelling is echter dat steden en gemeenten echt moeten breken met het verleden om de verharding hier en nu te stoppen en dat de drooglegging van de bodem, als gevolg van het oppompen van grondwater en het niet meer insijpelen van regenwater, wel degelijk een nefaste impact hebben op onze directe leef- en woonomgeving, bv. op de verdorring van de vegetatie. Men moet stoppen met de natuur verder geweld aan te doen.
In dat verband zou het passend zijn dat de stad Mechelen in dialoog treedt met haar buurtbewoners over de verdere invulling van het woonproject Papenhof (fase 3 RUP) en terechte bezorgdheden en vragen m.b.t. schade aan het milieu en verstoring van de ruimtelijke ordening wel degelijk oppikt. In principe moet het RUP voor de verdere ontwikkeling van het woonproject Papenhof aangepast worden. Het moet de plicht en de ambitie van iedereen (stad, bouwpromotor, buurtbewoners) zijn om de geplande invulling voorgoed te herbestemmen als ruimte voor natuurrecreatie en zo het verstoorde evenwicht te herstellen. Onze boodschap is duidelijk: stop de weide niet onder beton.
Het Klimaat, ook een zaak voor Mechelen?
Gisteren bracht in Mechelen een 150-tal personen, onder wie leden van LePaMe, onder het motto ‘Iedereen advocaat voor het klimaat’ de Klimaatzaak onder de aandacht. De actievoerders vinden dat ons land te weinig doet in de strijd tegen de klimaatopwarming. Ze spanden dan ook een rechtszaak aan tegen de verschillende regeringen. Zij eisen dat die stoppen met het uitbuiten en het verslinden van de planeet, en dat ze een einde maken aan het discours 'almaar meer' en dat veranderen in 'juist genoeg'.
Wel, het behoud van de weide in Papenhof zou lokaal alvast een mooi begin zijn. Meer moet dat niet zijn.
Je kan de volledige reportage van Pano hier bekijken (duur 35:25)
De voorbeelden in Mechelen komen aan bod op 14:33.
